آبکاری چیست؟
گروه بسیار زیادی از وسایلی که ما در زندگی روزمره با آن ها سر و کار داریم، با به کارگیری فلزات، آلیاژهای فلز و موادی از این قبیل ساخته شده اند. همین امر موجب شده است که خوردگی، اکسیداسیون، ضربه، فشار، سایش و دیگر شرایط دشوار فیزیکی این ابزار را تهدید کرده و آن ها را به مرور فرسوده نمایند.
جالب است بدانید که بسیاری از این ابزارها مقاومت لازم و کافی در مقابل این تهدیدات را دارا نبوده و بنابراین تحمل شرایط فیزیکی ذکر شده برایشان دشوار و گاه غیر ممکن خواهد بود.
آبکاری فلز یکی از متداول ترین راه های بهبود خاصیت این ابزارها به منظور افزایش طول عمر آن ها می باشد. آبکاری فلزات نمونه ای موفق از قدیمی ترین و در عین حال پر اهمیت ترین روش های پوشش دهی فلزات گوناگون است.
تعریف آبکاری فلز
حال شاید این سول ذهنتان را مشغول کرده باشد که آبکاری فلز به چه معنا است؟
آبکاری فلز فرآیندی است که در طی آن لایه ای از فلز و یا آلیاژی را که در مقایسه با فلز وسیله مورد نظر دارای مقاومت بیشتری در برابر شرایطی همچون خوردگی، ساییدگی، اکسیداسیون و… می باشد، بر روی سطح آن می نشانند و بدین ترتیب مقاومت و طول عمر آن وسیله را می افزایند.
تعیین ماده ای که به منظور آبکاری مورد استفاده قرار می گیرد، با توجه به ویژگی های محصول نهایی انجام می شود. گفتنی است که عواملی همچون شرایط انجام عملیات و حمام مورد استفاده نیز از جمله عوامل موثر در این زمینه می باشند.
“نیکل، آلیاژ نیکل سیاه “،”کروم، پالادیوم، آلیاژ پالادیوم”، نیکل، طلا، نقره، مس، قلع، پلاتین، روتنیوم، کادمیوم، برنج و روی از متداول ترین موادی هستند که در آبکاری فلز به منظور پوشش فلزات مورد استفاده قرار می گیرند.
آشنایی با نمونه هایی از انواع آبکاری فلز و مقایسه آن ها
یکی از متداول ترین انواع آبکاری فلزات، آبکاری کروم نیکل است. در آبکاری کروم نیکل یک لایه نیکل و یک لایه کروم را بر روی فلز مورد نظر به منظور پوشش دهی سطح آن قرار می دهند. شباهت بسیار زیاد آبکاری کروم نیکل به فلز استیل موجب شده است که بسیاری از افراد این آبکاری فلز را تحت عنوان آبکاری استیل نیز بشناسند. این نوع آبکاری را غالبا در زمینه های بهداشتی و محافظتی و در وسایلی نظیر آبچکان، سبدهای خرید فروشگاهی، شیر آلات بهداشتی و… مورد استفاده قرار می دهند.
آبکاری نیکل پوشش دهی فلزات بابایی
نوع پوشش دهی و براقیت آبکاری فلز در این روش آبکاری فلزات به کیفیت و درجه خلوص مواد مورد استفاده، کیفیت محلول مورد استفاده در طی فرآیند آبکاری که در دو نوع سنتی سولفاتی و کاتالیزور پیشرفته همراه با یون سولفات موجود است، شرایط سلامت محلول و نیز میزان تجربه و دانش فردی که این آبکاری را انجام می دهد، بستگی دارد.
پوشش دهی فلزات با استفاده از کروم نیکل دارای مزایا و معایب بسیاری است. مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و سایش، ظاهر بسیار زیبا و زینتی و نیز قابلیت رسوب در درجه های سختی گوناگون از جمله مهم ترین مزایای آبکاری کروم نیکل می باشد.
هزینه آبکاری فلزات با استفاده از روش کروم نیکل به قیمت مواد اولیه مورد استفاده در این روش نظیر آند نیکل، آند کروم، سولفات نیکل و… بستگی دارد.
این نوع از آبکاری فلزات، نقطه اشتراکی میان آبکاری و رنگ آمیزی محسوب می شوند. در فرآیند آبکاری فلز با استفاده از الکتروفورتیک قطعه فلزی مورد نظر را در محلولی بر پایه آب که شامل ذرات رنگ می باشد، فرو برده و سپس ولتاژی الکتریکی به آن اعمال می نمایند که موجب رسوب ذرات رنگ موجود در محلول در سطح قطعه مورد نظر خواهد شد. یکی از مهم ترین مزایای این روش امکان پوشش سطوح داخلی و خارجی قطعه مورد نظر در صورت تماس تمام این قسمت ها با محلول موجود می باشد.
نمونه قطعات آبکاری فلز الکتروفورتیک
یکنواختی پوشش دهی و پوشش دهی بالا، رنگ بندی متنوع، عدم آلودگی فرآیند آبکاری فلز، دوام و ماندگاری طولانی مدت و مقاومت در برابر خوردگی از دیگر مزایای آبکاری الکتروفورتیک است که موجب محبوبیت آن شده است.
قیمت آبکاری فلزات به روش الکتروفورتیک نیز همانند سایر روش ها به قیمت مواد مورد استفاده در این روش نظیر لاک و رنگ الکتروفورتیک بستگی دارد.
گالوانیزه کردن یکی دیگر از موفق ترین روش های آبکاری فلزات است که در طی آن نمونه های گوناگونی از فرآورده های فولادی به منظور افزایش مقاومت در مقابل زنگ زدگی و خوردگی با استفاده از فلز روی پوشش دهی می شوند. بدین ترتیب این قطعات برای استفاده در محیط های رو باز و قرارگیری در شرایط آب و هوایی گوناگون آماده می شوند.
نمونه قطعات آبکاری گالوانیزه(در انواع رنگ)
قابلیت استفاده بر روی سطوحی که دارای زنگ زدگی می باشند، قابلیت استفاده بر روی سطوح بدون سند بلاست شده، امکان جوشکاری و دارا بودن خواص حفاظتی برای آهن و فولاد از مهم ترین مزایای روش آبکاری فلز گالوانیزه است.
هزینه آبکاری فلزات با استفاده از روش گالوانیزه نیز همچون سایر روش ها به قیمت مواد اولیه مورد استفاده و درجه کیفیت آن ها بستگی دارد.
بازگشت به خبرها
